Fundacja rodzinna – sposób na firmową sukcesję

Fundacja rodzinna – sposób na firmową sukcesję

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii w końcu ukończyło prace nad projektem ustawy o fundacji rodzinnej. W marcu 2021 roku efekty zostały opublikowane na stronie rządowej. Przepisy, które na celu mają zbudowanie ładu rodzinnego i korporacyjnego mają wejść w życie 1 stycznia 2022 roku. Wiele rodzinnych biznesów upatruje w ustawie rozwiązanie swoich dylematów, lecz żeby z niej skorzystać warto już teraz rozpocząć przygotowania do założenia fundacji rodzinnej.

Cel fundacji rodzinnej

Najważniejszym celem fundacji rodzinnej jest przetrwanie firmy. Ma ona na celu umożliwienie płynnego przejęcia firmy przez spadkobierców założyciela. Osiągnięcie go odbywa się za pomocą koncentracji kontroli rodziny nad majątkiem firmy skupionej w jednym podmiocie. Dzięki temu nie dochodzi do rozproszenia kapitału rodzinnego w kolejnych pokoleniach, które niejednokrotnie doprowadza do przejęcia kontroli przez podmioty trzecie.

Fundacje rodzinne prężnie funkcjonują w innych krajach europejskich, co w przeszłości przyczyniało się niejednokrotnie do wyprowadzania kapitału korporacji poza granice państwa w celu stworzenia adekwatnego zabezpieczenia prawnego rodziny i firmy. W polskim systemie prawnym tworzenie fundacji rodzinnych będzie miało szereg zalet, zwłaszcza w kwestii rozdzielenia beneficjentów fundacji od osób decydujących o majątku fundacji. Z całą pewnością można oddzielić funkcjonowanie fundacji rodzinnych od rozwiązań dostępnych w kodeksie spółek handlowych, gdyż rozwiązania te są całkiem odmienne.

Jeśli już o różnicach pomiędzy spółkami a fundacją rodzinną mowa, podstawowa różnica polega na tym, że przyszli następcy prawni w drodze sukcesji nie stają się wspólnikami fundacji, a ich prawa nie są zbywalne ani nie mogą zostać przekazane następcom. Toteż rozwiązanie to będzie doskonałe wyłącznie dla tych, którzy swoją firmę chcą zachować w rodzinie. Fundacja rodzinna nie spełni swojej roli gdy przyszłe pokolenia będą chciał swobodnie dysponować swoim udziałem w firmie i spieniężać go.

Fundacja rodzinna – sposób na firmową sukcesję

Kto będzie mógł założyć fundację rodzinną?

Fundatorem fundacji rodzinnej może być osoba fizyczna, nic nie stoi na przeszkodzie aby było kilku fundatorów, a ich prawa i obowiązki mają być niezbywalne. Co więcej, fundator nie odpowie za zobowiązania zawieranie przez fundację rodzinną.

Minimalna wartość wkładu fundatora określona jest na kwotę 100 tysięcy złotych. Jeśli przepisy o fundacji rodzinnej wejdą w życie w styczniu 2022 roku, wówczas przedsiębiorcy mają raptem rok na dokonaniu czynności przygotowawczych. Warto rozpocząć je już teraz, gdyż mimo pozornego czasu, wiele rzeczy należy wykonać wcześniej. Takimi elementami są między innymi przygotowanie planu sukcesji, opracowanie wspólnych celów rodziny, a również zadań i sposobu funkcjonowania w przedsiębiorstwie poszczególnych członków rodziny. W te procesy nie powinny być zaangażowani wyłącznie aktualni właściciele ale również osoby, które w drodze dziedziczenia wstąpią w szeregi zasilające firmę. Do tego celu warto zaangażować kancelarię prawną, która w charakterze doradcy pomoże członkom rodziny wypracować najlepsze rozwiązania, zabezpieczy interesy członków rodziny i wdroży w życie plany i ustalenia.

Beneficjenci fundacji rodzinnych

Według zapisów projektu ustawy, beneficjentami mogą być osoby fizyczne, bez względu na stopień pokrewieństwa z fundatorem. Oznacza to, że beneficjentami nie muszą być wyłącznie osoby będące w rodzinie ze względu na więzy krwi, zapis ten zabezpiecza i daje możliwość wprowadzenia do fundacji również osób trzecich, które są bliskie fundatorowi, lecz nie są związane z nim formalnie.  Oprócz tego, beneficjentem może być również organizacja pożytku publicznego. Z grona upoważnionych zostały natomiast wyłączone osoby prawne, czyli na przykład spółki prawa handlowego, co ma na celu przeciwdziałanie wykorzystywaniu fundacji do celów podatkowych.

Fundacja rodzinna – sposób na firmową sukcesję

Ład rodzinny

Kręgosłupem funkcjonowania fundacji ma być zarząd fundacji. Zbudowanie ładu rodzinnego w fundacji ma więc wzniosłe znaczenie, gdyż ma ono bezpośredni wpływ na skuteczność nadzoru nad funkcjonowaniem organizacji. Toteż istotny będzie przemyślany statut, w którym winny zostać ujęte szczegółowo kompetencje organów oraz obowiązki członków rodziny. Statut to fundament fundacji, dlatego powinien zostać stworzony dokładnie pod potrzeby rodziny, a nie jako ustandaryzowany dokument, którego wzór można znaleźć w Internecie.

Organy fundacji wpłyną bezpośrednio na komfort beneficjentów oraz fundatora, dlatego należy również zadbać o odpowiednie standardy komunikacyjne, zasady funkcjonowania a także transparentność decyzji. Ogólnie rzecz ujmując, to komunikacja ma niebagatelne i nadrzędne znaczenie w funkcjonowaniu organizacji, dlatego tak ważne mogą okazać się cykliczne spotkania rodziny organizowane przez fundację, na których będą podejmowane najważniejsze i najistotniejsze dla funkcjonowania instytucji decyzje. Te spotkania mogą obrać charakter podobny do tego, który znany jest z kodeksu spółek handlowych tj. zgromadzenia wspólników. Dzięki nim rodzina będzie miała stały udział w decyzjach dotyczących firmy i otrzyma wymagane dane na temat strategii i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Podsumowanie

Ogólnie rzecz ujmując, ustawa o fundacji rodzinnej przyniesie bardzo dużo dobrego, jednak jest w niej wiele zapisów, które są krytykowane przez specjalistów. Ograniczenia wynikające z ustawy co do obsadzania najważniejszych, zarządczych miejsc w strukturach fundacji przez członków rodziny są niezrozumiałe zwłaszcza biorąc pod uwagę specyfikę firm rodzinnych. Toteż najprawdopodobniej przed uchwaleniem ostatecznego brzmienia ustawy zostaną do niej wprowadzone poprawki optymalizujące działania fundacji rodzinnych, tak aby w roku 2022 przedsiębiorcy z chęcią skorzystali z zapisów proponowanych przez ustawodawcę.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.