Spadek – co warto wiedzieć o prawie spadkowym?

Kto dziedziczy po śmierci, dziedziczenie ustawowe, dziedziczenei po śmieci rodziców, spade, prawnik

Spadek – co warto wiedzieć o prawie spadkowym?

Spadek i prawo spadkowe, to coś o czym warto wiedzieć, bo dotyczy każdego z nas. Myślenie o śmierci bliskich i tym wszystkim, co się z nią wiąże, nie należy do najprzyjemniejszych. Jednocześnie wiedza o formalnościach i regulacjach prawnych związanych z takimi wydarzeniami może być bardzo przydatna. Aby nie wpadać w popłoch w sytuacji, która już i tak jest wystarczająco trudna emocjonalnie, warto poznać te wiadomości zawczasu. Co należy wiedzieć o prawie spadkowym?

 

        Po śmierci każdego człowieka należący do niego majątek zostaje przekazany jego bliskim. Zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego, pierwszeństwo w tej kwestii mają jego zstępni (czyli potomkowie: dzieci, wnukowie itd.) oraz współmałżonek. Jeśli nie ma takich osób, dziedziczą rodzice, rodzeństwo lub najbliżsi krewni. Choć spadek kojarzy nam się wyłącznie z dobrami materialnymi, w rzeczywistości jego definicja jest szersza i obejmuje także określone prawa i obowiązki. W spadku możemy otrzymać m.in. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, firmę (za wyjątkiem jednoosobowej działalności gospodarczej – taki rodzaj przedsiębiorstwa nie może zmienić właściciela), a nawet długi. Warto wiedzieć, że w takim przypadku przysługuje nam możliwość złożenia oświadczenia, w którym zrzekniemy się praw i obowiązków wchodzących w skład spadku. Oświadczenie to należy przedstawić notariuszowi lub sądowi. Możemy również odziedziczyć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co w praktyce oznacza, że musimy spłacić długi spadkodawcy, jednak wyłącznie do wysokości odziedziczonego po nim majątku. Zarówno oświadczenie o odrzuceniu spadku, jak i przyjęciu go z dobrodziejstwem inwentarza należy złożyć nie później niż sześć miesięcy po śmierci spadkodawcy.

Kolejną istotną kwestią jest fakt, iż dziedziczyć mogą również nieletni. Oczywiście, dziecko nie może samodzielnie rozporządzać majątkiem – to prawo przysługuje jego opiekunom prawnym. Możliwość dowolnego zarządzania spadkiem pojawia się dopiero po osiągnięciu pełnoletniości przez spadkobiorcę.

Spadek, Prawnik z Polecenia 2

 

Należy podkreślić, że przed dziedziczeniem ustawowym pierwszeństwo ma dziedziczenie testamentowe

        Oznacza to, że powyższe zasady mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji, w której zmarły nie pozostawił po sobie testamentu. Oczywiście, nie istnieje żadne prawo zobowiązujące do jego sporządzenia – robimy to dobrowolnie. Warto to zrobić, nawet jeśli chcemy, by naszymi spadkobiercami zostały osoby określone przez ustawę. Taki zabieg może pozwolić na zapobiegnięcie konfliktom między poszczególnymi spadkobiorcami, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku skomplikowanej sytuacji rodzinnej. W testamencie możemy przeznaczyć konkretne rzeczy dla wybranych osób. Możemy zapisać im w spadku nie tylko przedmioty osobiste i o wartości sentymentalnej, takie jak biżuteria czy dzieła sztuki, ale również firmy i nieruchomości.

Aby testament był ważny z punktu widzenia prawa, musi zostać w całości napisany odręcznie – nie wystarczy napisać go na komputerze lub maszynie i ręcznie podpisać. Oczywiście, dokument musi być sporządzony osobiście, a więc nie możemy zlecić tego innej osobie. Z kolei brak daty spisania testamentu nie musi oznaczać jego nieważności, choć może przyczynić się do jego podważenia. Data jest kluczowa zwłaszcza w sytuacji, gdy jedna osoba sporządziła więcej niż jeden testament – dzięki umiejscowieniu każdego z nich w czasie można stwierdzić, który z nich jest późniejszy, a tym samym bardziej aktualny. Prawo do spisania testamentu mają jedynie osoby pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione, czyli zdolne do czynności prawnych. Warto pamiętać, że testament musi zostać sporządzony przez jedną osobę – nie może tego zrobić małżeństwo, nawet jeśli istnieje między nimi wspólność majątkowa. W takiej sytuacji każdy z partnerów pisze osobny dokument, w którym zarządza należącą do siebie połową wspólnego dobytku.

Spadek, Prawnik z Polecenia

Warto sporządzić testament w formie aktu notarialnego – to właśnie taki dokument może zawierać zapis windykacyjny, czyli zapis o przeznaczaniu konkretnych dóbr dla określonych osób. Podczas dokonywania czynności notarialnej notariusz ma obowiązek stwierdzenia tożsamości osób biorących w niej udział, co sprawia, że taka forma testamentu jest znacznie trudniejsza do podważenia.

Jeśli po spisaniu testamentu zmienimy zdanie (np. dlatego, że został on sporządzony pod wpływem silnych emocji), mamy taką możliwość. Nie musimy uzasadniać swojej decyzji w żaden sposób. W tym celu możemy napisać kolejny testament – w jego treści najlepiej ustosunkować się do poprzedniego (np. zaznaczyć, że staje się on nieważny). Inną możliwością jest po prostu zniszczenie poprzedniego testamentu lub pozbawienie go cech, które stanowiły o jego prawomocności, czyli np. oderwanie odręcznego podpisu.

Ponadto prawo stanowi, że testament jest nieważny w następujących okolicznościach:

– jeśli został sporządzony pod wpływem błędu i istnieje uzasadnione przypuszczenie, że w przeciwnym wypadku testament by nie powstał lub jego treść byłaby inna,

– jeśli został spisany pod wpływem groźby,

– jeśli powstał w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli przez spadkodawcę.

1 thought on “Spadek – co warto wiedzieć o prawie spadkowym?”

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.