Stawki notarialne
Stawki notarialne ustala się dla czynności prawnych, które generują określone koszty. W przypadku niektórych z nich należy wziąć pod uwagę konieczność skorzystania z usług notariusza, a co za tym idzie – uiszczenia stosownego wynagrodzenia dla takiej osoby. Ile wynoszą stawki notarialne? Czy są one z góry ustalone, czy może każdy notariusz decyduje o nich samodzielnie?
Prawdopodobnie każdy z nas w swoim życiu będzie miał styczność z notariuszem. Ma to miejsce choćby w momencie nabywania nieruchomości – do wartości mieszkania lub domu musimy doliczyć koszt w postaci taksy notarialnej, czyli opłaty za sporządzenie aktu notarialnego. Na szczęście, ceny usług notariuszy nie mogą być ustalane dowolnie. Ich wysokość reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. (po kilku nowelizacjach), które mówi o maksymalnej wysokości takich opłat. Wielu notariuszy ustala je właśnie na najwyższym dozwolonym poziomie, jednak istnieje możliwość ich obniżenia np. ze względu na trudną sytuację materialną. Innymi słowy, notariusz nie ma prawa przekraczać maksymalnych kwot, ale może je obniżać według uznania.
Jeżeli stawka czynności notarialnych zależy od wartości przedmiotu czynności notarialnej, zgodnie z §3 rozporządzenia maksymalnie może ona wynosić:
– do 3 000 zł – 100 zł;
– powyżej 3 000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3 % od nadwyżki powyżej 3 000 zł;
– powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2 % od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
– powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1 % od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
– powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1 010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
– powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4 770 zł + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
– powyżej 2 000 000 zł – 6 770 zł + 0,25 % od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, jednak nie więcej niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500 zł.
Warto dodać, iż podczas obliczania wartości przedmiotu czynności notarialnej nie odliczamy obciążeń i bonifikat.
Istnieją jednak wyjątki od opisywanej wyżej reguły. Niektóre czynności mają z góry określony, konkretny koszt maksymalny. Ponownie, oznacza to, że podane niżej kwoty to nie cena, która obowiązuje w każdym przypadku, a największe sumy, jakich może zażądać notariusz. Do czynności stanowiących wyjątki należą:
– umowa majątkowa małżeńska – 400 zł;
– testament – 50 zł;
– testament zawierający zapis, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł;
– odwołanie testamentu – 30 zł;
– zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartość przedmiotu jest niemożliwa do określenia – 60 zł;
– zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego – 80 zł;
– pełnomocnictwo – do dokonania jednej czynności 30 zł, natomiast przy czynnościach zawierających umocowanie do dokonania więcej niż jednej czynności – 100 zł;
– oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50 zł.
Ale to nie koniec zasad, które wyznacza rozporządzenie. Istnieją sytuacje, w których obowiązuje tylko określony ułamek maksymalnej kwoty.
1/2 maksymalnej stawki obowiązuje w przypadku sporządzania aktu notarialnego dokumentującego:
– umowę zobowiązującą, zawartą pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu;
– umowę przenoszącą własność lub użytkowanie wieczyste, w wykonaniu umowy zobowiązującej;
– umowę sprzedaży nieruchomości rolnej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa;
– umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, dokonywanej przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty na podstawie ustaw przyznających nabywcom tych lokali lub nieruchomości bonifikaty od ceny;
– umowę zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
– umowę zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawa do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka);
– umowę zbycia ekspektatywy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, odrębnej własności lokalu lub domu jednorodzinnego w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych;
– umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu lub przeniesienia własności domu jednorodzinnego z prawem do gruntu, zawartych w wykonaniu umów o budowę lokalu lub domu, w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych;
– umowę przeniesienia własności lokalu lub domu jednorodzinnego z prawem do gruntu przez spółdzielnię mieszkaniową;
– umowę przeniesienia własności, oddania w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działki budowlanej na rzecz spółdzielni mieszkaniowej w trybie art. 35 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych;
– ustanowienie hipoteki (z wyjątkiem ustanowienia hipoteki w celu zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego na budownictwo mieszkaniowe, zakup domu mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego albo na działalność gospodarczą – maksymalna stawka wynosi 1/4 stawki podstawowej);
– przebieg licytacji lub przetargu;
– przyjęcie na przechowanie pieniędzy w walucie polskiej lub obcej;
– umowę zawieraną na podstawie przepisu art. 9 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 oraz z 2004 r. nr 141, poz. 1492);
– umowę darowizny lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, jeżeli umowa jest zawierana pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, a nabywcy są uprawnieni do skorzystania z ulgi, o której jest mowa w art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn;
– umowę sprzedaży samodzielnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 2 ust. 2 zdanie 1 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stanowiącego odrębną nieruchomość albo budynku mieszkalnego jednorodzinnego w rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 ze zm.),
– umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę budowlaną w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 ze zm.).
Z kolei 1/4 maksymalnej stawki obowiązuje za sporządzenie projektu aktu notarialnego obejmującego umowę oraz za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
– ustanowienie hipoteki w celu zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego na budownictwo mieszkaniowe, zakup domu mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego albo na działalność gospodarczą;
– losowanie nagrody;
– potwierdzenie oświadczenia woli zawartego w innym akcie notarialnym.
Natomiast 1/10 maksymalnej stawki obowiązuje w przypadku sporządzania aktu notarialnego dokumentującego:
– oświadczenie o przystąpieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub objęciu udziałów w tej spółce;
– oświadczenie zawierające zgodę osób przystępujących do spółki akcyjnej na zawiązanie spółki, na brzmienie statutu i na objęcie akcji, wyrażoną w innym akcie niż akt obejmujący statut.
